تورم نه‌تنها می‌تواند به‌صورت مستقیم زندگی مردم را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ بلکه افزایش یا کاهش آن بر اکثر بازارهای مالی نیز تأثیرگذار است. در این مقاله شما را با مفهوم تورم بیشتر آشنا خواهیم کرد:
واژه تورم (Inflation) در واقع کاهش قدرت خرید واحد پولی معین در طی زمان است. افزایش سطح کلی قیمت‌ها که عموماً به‌صورت درصدی بیان می‌شود، نشان‌دهنده این است که با واحد پولی یکسان می‌توان میزان کمتری خرید کرد. معنی رایج تورم به افزایش سطح قیمت‌ها اشاره می‌کند. تورم منفی به افزایش قدرت خرید و کاهش سطح قیمت‌ها اشاره می‌کند.
تورم تبعات منفی زیادی به دنبال خواهد داشت. با افزایش نرخ تورم قدرت خرید نیروی کار، کاهش پیدا می‌کند. این چالشی قابل‌توجه برای خانواده‌هایی با درآمد پایین به شمار می‌رود؛ زیرا برای آن‌ها هر افزایش قیمتی می‌تواند پیامد‌های سنگینی به همراه داشته باشد. همچنین افزایش قیمت کالاها، تقاضای نیروی کار برای افزایش دستمزد را افزایش می‌دهد که منجر به افزایش هزینه نیروی کار می‌شود و به کاهش یافتن سود کسب شده توسط بنگاه‌های اقتصادی – کسب‌و‌کار‌ها – می‌انجامد. تمام این اثرات ناشی از تورم می‌توانند نااطمینانی در اقتصاد به وجود بیاورند که منجر به کاهش سرمایه‌گذاری کارآفرینان می‌شود.
تورم‌ها بر حسب علل به‌وجودآورنده به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
- تورم ناشی از فشار تقاضا
- تورم ناشی از فشار هزینه
- تورم ساختاری
تورم ناشی از فشار تقاضا
تورم ناشی از فشار تقاضا با افزایش عرضه پول به وجود می‌آید و به‌عنوان محرکه‌ای برای افزایش تقاضای کالا و خدمات در اقتصاد عمل می‌کند. در این حالت، سرعت افزایش تقاضا برای کالاها و خدمات بیشتر از میزان ظرفیت تولیدی اقتصاد است؛ بنابراین، مازاد تقاضا موجب افزایش سطح قیمت‌ها و تورم می‌شود. در این زمان چون پول بیشتری در دسترس افراد است، آن‌ها بیشتر خرج می‌کنند و فاصله‌ای بین تقاضا و عرضه ایجاد می‌شود که پیامد تقاضای بیشتر و عرضه با انعطاف کمتر به شمار می‌رود.
تورم ناشی از فشار هزینه
زمانی که سطح کلی قیمت‌ها به علت افزایش هزینه دستمزد و مواد اولیه افزایش یابد، تورم ناشی از فشار هزینه رخ می‌دهد. هزینه بالای تولید می‌تواند منجر به کاهش عرضه کل در اقتصاد شود. ازآنجایی‌که، تغییری در تقاضا به وجود نیامده است، افزایش قیمت در محصولات به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود و تورم ناشی از فشار هزینه موجود می‌آید.
تورم ساختاری
تورم ساختاری ناشی از انتظارات تطبیقی است. یعنی افراد انتظار دارند که نرخ تورم فعلی در آینده نیز ادامه داشته باشد. زمانی که قیمت کالاها و خدمات افزایش پیدا می‌کند، نیروی کار و سایر افراد این انتظار را دارند که این افزایش قیمت با نرخ یکسانی در آینده ادامه داشته باشد. در نتیجه، افراد تقاضای دستمزد و هزینه بیشتری می‌کنند تا بتوانند استاندارد سطح زندگی خود را حفظ کنند. این افزایش دستمزد باعث افزایش هزینه کالاها و خدمات خواهد شد، این افزایش دستمزد و قیمت تا زمانی که یکی از این عوامل دیگری را تحریک کند، ادامه پیدا می‌کنند.
شاخص قیمت مصرف‌کننده یکی از معیارهای سنجش میانگین وزنی قیمت کالاها و خدمات در سبد مصرفی مصرف‌کننده است. از این کالاها و خدمات می‌توان به هزینه حمل‌ونقل، مواد خوراکی و خدمات درمانی اشاره کرد. این شاخص با درنظرگرفتن تغییرات قیمت در هر مورد معین قرار گرفته در این سبد و میانگین‌گیری از آن‌ها محاسبه می‌شود. از تغییرات مشاهده شده در CPI برای تخمین تغییرات قیمتی مرتبط با هزینه معاش (سطح زندگی) بهره گرفته می‌شود CPI یکی از متداول‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی دوره‌های تورم است.
کسانی که پول خود را به یک دارایی مانند ملک تبدیل می‌کنند معمولاً کمترین میزان آسیب را از افزایش تورم متحمل می‌شوند. افرادی که پول خود را به‌صورت نقد نگهداری می‌کنند و نقدینگی اموال آن‌ها بالاست بیشترین ضرر را از تورم و افزایش قیمت‌ها می‌بینند؛ زیرا ارزش منابع مالی آن‌ها کاهش می‌یابد.
یکی از بدیهی‌ترین علل وجود آمدن تورم، افزایش حجم پول است. البته عوامل متعددی می‌توانند به افزایش میزان عرضه پول بپردازند. عرضه پول می‌تواند به‌سادگی از طریق چاپ اسکناس بدون پشتوانه توسط دولت افزایش یابد. از علل به‌وجودآورنده تورم می‌توان به افزایش مخارج عمومی و کسری بودجه دولت، افزایش سرعت گردش پول، رشد جمعیت، احتکار، کمبود حقیقی، صادرات، اتحادیه‌های کارگری و کاهش مالیات اشاره کرد.
اولین راه دولت‌ها برای مهار تورم افزایش نرخ بهره از طریق بانک مرکزی است. این نرخی است که بانک به‌اندازه آن از دولت قرض می‌گیرد. زمانی که بانک مرکزی نرخ بهره را افزایش می‌دهد، سایر بانک‌ها (بانک‌های تجاری) نیز ملزم به افزایش نرخ بهره خود می‌شوند. هنگامی که این اتفاق بیفتد، افراد کمتری به وام گرفتن ترغیب می‌شوند؛ زیرا هزینه آن افزایش‌یافته است و در مقایسه با قبل برای دریافت وام باید هزینه بیشتری پرداخت کنند. درنتیجه، مخارج و قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند و تورم کندتر می‌شود.
بسیاری از افراد برای اینکه دارایی آن‌ها در مواجهه با تورم ارزش خود را از دست ندهد، منابع مالی خود را وارد بازار سرمایه می‌کنند. رابطه بین تورم و میزان به‌دست‌آمده از سهام خیلی آشکار و شفاف نیست. در واقع، تورم به صورت‌های گوناگونی بر بازار سهام تأثیر می‌گذارد. خرید سهام در بلندمدت روش خوبی بر کاستن از بی‌ارزش شدن پول نقد است؛ اما در کوتاه‌مدت امکان دارد تورم باعث کاهش قیمت سهام شود.
جهت مشاوره اقتصادی و سرمایه‌گذاری، تشکیل سبد سرمایه‌گذاری پرسود و همچنین آموزش نحوه درست ورود و سرمایه‌گذاری مطمئن در بازارهای مالی با ما از طریق سایت https://moshaverr.com و یا شماره‌تلفن: 88721921-021 در تماس باشید.
چرا مرکز مشاوره اقتصادی ایرانیان؟
تیم این مرکز متشکل از کارشناسان امور مشاوره اقتصادی، مشاوره مالی و مشاوره سرمایه‌گذاری ، علوم سیاسی، ژئوپلیتیک، دیپلمات‌های سابق و کارشناسان منطقه‌ای هستند که در تلاش‌اند با شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها، فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری مناسب برای مشتریان خود فراهم آورند.
خدمات ویژه مشاوره اقتصادی ایرانیان