باگذشت زمان، ممکن است خریدار تصمیم بگیرد، سهام مازاد بر سهامی که دارد را خریداری کند. این کار را به‌عنوان خرید پله‌ای می‌شناسند. خرید پله‌ای راهی است که خریدار با کمک آن می‌تواند کنترل سود و ضرری که از خرید آن سهام خواهد داشت را به دست آورد. معمولاً زمانی از این استراتژی استفاده می‌کنند که آن سهام بازار مطمئنی نداشته باشد و خریدار نخواهد تمام منابع مالی خود را یکباره مورد ریسک قرار دهد؛ بنابراین در فواصل زمانی متفاوت هر بار بخشی از سهام را خریداری می‌کند.
در این روش هر دفعه که خریدار برای خرید سهام مراجعه می‌کند، تنها بخشی از دارایی خود را به همراه دارد و باتوجه‌به روند رشد نمودار قیمت سهام تصمیم می‌گیرد. به این شکل، در صورت ضرر، خریدار تمام سرمایه خود را از دست نمی‌دهد. حتی کمی بعدتر، می‌تواند با سود خود در آینده این ضرر را جبران کرده و در مجموع سود کرده باشد.
با این استراتژی می‌توانید مانع ضررهای هنگفت شوید؛ اما باید دقت کنید که به‌درستی این کار را انجام دهید در غیر این صورت حتی ریسک بیشتری را متحمل خواهید شد.
خرید پله‌ای مناسب‌تر است یا یک‌جا؟
احتمالاً این سؤال برایتان پیش‌آمده باشد که اگر مقداری پول برای سرمایه‌گذاری دارید، بهتر است آن را به‌تدریج (با روشی که اغلب به آن سرمایه‌گذاری پله‌ای می‌گویند و شامل سرمایه‌گذاری مجدد سود سهام نیز می‌شود) و یا آن را به‌صورت یکباره سرمایه‌گذاری کنید؟
هیچ استراتژی خطاناپذیری وجود ندارد؛ زیرا هر سرمایه‌گذار شرایط منحصربه‌فردی دارد. در واقع هر دو این‌ها می‌توانند استراتژی‌های معتبری باشند و وضعیت بازار زمانی که می‌خواهید یکی از این دو گزینه را انتخاب کنید، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. در لحظات نوسانی با پیشینه بازار نزولی، بهتر است خرید پله‌ای را اولویت قرار دهید، وارد شوید؛ زیرا به شما امکان می‌دهد میانگین قیمت ورودی را داشته و زمانی که سهام خود را می‌فروشید، سود بیشتری داشته باشید. البته باید در نظر داشت که درصدهای صعود با درصدهای نزول یکسان نیست، یعنی برای جبران افت 7 درصدی از سطح ورودی، کافی نیست که 7 درصد دیگر صعود کنیم.
مزایای خرید پله‌ای در بازار
طرح خرید پله‌ای در بازار یک استراتژی سرمایه‌گذاری است که قطعاً نیازهای بسیاری را در برمی‌گیرد. در مرحله اول، امکان پرداخت مرحله‌ای با مبالغ کوچک یکی از مزایای این استراتژی است. در واقع این روش به مبالغ هنگفتی نیاز ندارد و می‌تواند با بودجه فعلیتان نیز صورت بگیرد و در صورت سود، سرمایه‌گذاری‌های بعدی بیشتری داشته باشید.
بنابراین، سرمایه‌گذار هر بار مبلغ ثابتی را کنار می گذار که امیدوار است در درازمدت یا مدت مشخص، با رشد نمودار سود کند.
همچنین، این تصمیم که به‌صورت منظم مبالغ از پیش تعیین شده‌ای را برنامه‌ریزی کند، خطر متحمل شدن ضررهای قابل‌توجهی که می‌توانست از سرمایه‌گذاری یک‌مرحله‌ای در آن زمان ناشی شود را به حداقل برساند.
نکاتی که باید زمان انتخاب استراتژی خرید پله‌ای در بازار بدانید
در خرید پله‌ای خریدار در چند مرحله زمانی مختلف، سرمایه متفاوتی را صرف می‌کند. این که شما چه مقدار از اموال خود را به بازار بیاورید و سهام بخرید به پتانسیل رشد یک سهم در آن زمان بستگی دارد. خرید پله‌ای به شما کمک می‌کند در صورت افت قیمت‌ها، ضرر زیادی متحمل نشوید؛ زیرا همه سرمایه شما صرف آن سهام نشده است. در این روش به‌خوبی می‌توانید ضررها را جبران کنید. به عبارتی استراتژی معاملاتی کم‌ریسکی است.
درصورتی‌که با افت قیمت‌ها مواجه شدید، میانگین خرید خود را کاهش دهید. فرض کنید مقداری از یک سهام را خریداری کردید و پس از آن، قیمت هر سهم کاهش پیدا می‌کند، در این شرایط شما باید مجدداً از آن سهم خریداری کنید تا میانگین خرید در قیمت بالایی که قبل‌تر خریدید کاهش پیدا کند. البته این کار طبق تحلیل تکنیکال صورت می‌گیرد و نباید بدون آگاهی اقدام کرد. این که بتوانید با کاهش میانگین خرید در آن برهه زمانی سود کنید یا از ضرر احتمالی خود جلوگیری کنید به بررسی بیشتر شرایط نیاز دارد.
فواید کاهش میانگین خرید
فرض کنید شما 10 سهم خریداری کرده‌اید و قیمت هر سهم 60 هزار تومان بود و سپس قیمت آن به 50 هزار تومان رسیده است. شما با خرید 20 سهم دیگر با قیمت 50 هزار تومان، می‌توانید تصور کنید به طور میانگین 30 سهم را به قیمت 53.300 هزار تومان خریداری کرده‌اید. با افزایش قیمت سهام، ضرر شما راحت‌تر جبران می‌شود و در صورت سود نسبت به خرید اولیه سود بیشتر کسب خواهید کرد.
اما درصورتی‌که 20 سهام دوم را خریداری نکرده باشید هزینه اولیه دیرتر جبران می‌شود و امکان سود خود را به حداقل خواهید رساند.
کاهش میانگین خرید چه مضراتی دارد؟
همان‌طور که قبل‌تر اشاره کردیم این روش مانع ضرر بیشتر شما خواهد شد و امکان کسب سود را تسریع می‌کند، اما پیش‌بینی بازار یکی از عوامل دخیل در سود و زیان شما در این معاملات است که به آگاهی و پیش‌بینی نیاز دارد. درصورتی‌که قیمت هر سهم کاهش پیدا کند، سرمایه‌گذار زیان بیشتری خواهد دید.
نکات استفاده از استراتژی کاهش میانگین در خرید پله‌ای
این روش تنها زمانی پیشنهاد می‌شود که از سرمایه‌گذاری روی سهمی که قصد خرید آن را دارید، مطمئن هستید. نباید روی هر سهمی که موجود باشد ریسک کنید.
درصورتی‌که قیمت یک سهام پس از مدتی افت کرد، بررسی کنید این افت قیمت مانند سایر نوسانات گذراست یا دلیل بنیادی دارد. دقت کنید که نوسانات گذرا مانند سایر سهام پس از مدتی قابل‌جبران هستند؛ اما اتفاقات بنیادی که دلیل افت قیمت یک سهام باشد می‌تواند آن سهام را کاملاً به انزوا بکشاند.
زمانی که افت قیمت به حداکثر خود رسیده است و شیب تقریباً ثابتی پیدا کرده است، بهترین زمان برای کاهش میانگین خرید در خرید پله‌ای است.
نتیجه‌گیری
خرید پله‌ای در بازار به شما کمک می‌کند تا به‌صورت مرحله‌ای سهام موردنظر خود را خریداری کنید تا ضرر و زیان حاصل از آن را به حداقل برسانید. انجام درست این کار از اهمیت زیادی برخوردار است در غیر این صورت ریسک بیشتری را متحمل خواهید شد. مشاوران مالی نظرات متفاوتی در مورد خرید پله‌ای در بازار دارند؛ اما اکثریت بر این باورند که این استراتژی روش امن‌تری برای سرمایه‌گذاری است.