تعریف
سلامت مالی اصطلاحی است که برای توصیف وضعیت امور مالی شخصی استفاده می‌شود. همانطور که جسم و روح انسان‌ها با واژه سلامت و بیماری ارتباط دارد امور مالی هم دچار سلامت و خسران می‌شوند. ابعاد بسیاری برای سلامت مالی وجود دارد، از جمله میزان پس‌اندازی که دارید، مقدار پولی که برای بازنشستگی کنار می‌گذارید، و اینکه چقدر از درآمد خود را صرف هزینه‌های ثابت یا غیراختیاری می‌کنید.
نکات کلیدی
- وضعیت و ثبات امور مالی شخصی و مالی افراد را سلامت مالی می‌گویند.
- نشانه‌های معمول سلامت مالی قوی شامل جریان ثابت درآمد، تغییرات نادر در هزینه‌ها، بازدهی قوی سرمایه‌گذاری‌ها و تراز نقدی رو به رشد است.
- برای بهبود سلامت مالی خود، باید دارایی خالص فعلی‌تان را ارزیابی کنید، بودجه‌ای را برای هزینه‌های خود در نظر بگیرید که بتوانید به آن پایبند باشید، صندوق اضطراری بسازید (به‌اصطلاح هزینه‌ای برای روز مبادا در نظر بگیرید) و اینکه بتوانید بدهی‌های خود را پرداخت کنید.
درک سلامت مالی
کارشناسان مالی دستورالعمل‌های تقریبی را برای هر شاخص سلامت مالی ابداع کرده‌اند، اما وضعیت مالی هر فرد با دیگری متفاوت است. به همین دلیل، ارزش آن را دارد که برای توسعه برنامه مالی خود وقت بگذارید تا اطمینان حاصل کنید که در مسیر رسیدن به اهداف خود هستید و در صورت وقوع اتفاقات غیرمنتظره، در معرض خطرات مالی ناروا و جبران‌ناپذیر قرار نمی‌گیرید.
سلامت مالی خود را بسنجید
برای اینکه از میزان سلامت مالی خود آگاه شوید، لازم است چند سؤال کلیدی از خود بپرسید؛ و این پرسش‌ها را به‌عنوان ارزیابی خود از سلامت مالی در نظر بگیرید:
- چقدر برای اتفاقات غیرمنتظره آماده هستید؟ آیا صندوق اضطراری دارید «مبلغی برای روز مبادا کنار گذاشته‌اید»؟
- دارایی خالص شما چقدر است؟ مثبت است یا منفی؟
- آیا چیزهایی را که در زندگی به آنها نیاز دارید تهیه کرده‌اید؟ در مورد چیزهایی که در آینده می‌خواهید چطور؟
- چند درصد از بدهی خود را با بهره بالا در نظر می‌گیرید، مانند کارت‌های اعتباری؟ آیا بیشتر از 50 درصد است؟
- آیا فعالانه برای بازنشستگی پس‌انداز می‌کنید؟ آیا احساس می‌کنید در مسیر رسیدن به هدف بلندمدت خود هستید؟
- آیا تحت پوشش بیمه هستید؟ چه بیمه سلامت و چه بیمه عمر؟
سلامت مالی چگونه تعیین می‌شود؟
سلامت مالی یک فرد را می‌توان به روش‌های مختلفی اندازه‌گیری کرد. میزان پس‌انداز و دارایی خالص کلی یک فرد نشان‌دهنده منابع پولی است که برای استفاده فعلی یا آتی در اختیار اوست. کارت‌های اعتباری، وام مسکن، وام‌های خودکار و دانشجویی این‌ها می‌توانند تحت‌تأثیر بدهی قرار گیرند.
سلامت مالی یک رقم ثابت نیست؛ بر اساس نقدینگی و دارایی‌های فرد و همچنین نوسانات قیمت کالاها و خدمات تغییر می‌کند. به‌عنوان‌مثال، حقوق یک فرد ممکن است ثابت بماند درحالی‌که هزینه‌های بنزین، غذا، وام مسکن و شهریه دانشگاه افزایش می‌یابند. پس گاه علی‌رغم وضعیت خوب سلامت مالی اولیه، ممکن است شخص موقعیت مالی اولیه خود را از دست بدهد و درصورتی‌که میزان درآمدش با افزایش هزینه کالاها همگام نشود، اندک اندک روبه‌زوال رفته و وضعیت خوب مالی خود را از دست بدهد.
نشانه‌های معمول سلامت مالی قوی شامل: 1. جریان ثابت درآمد، 2. تغییرات نادر در میزان هزینه‌ها، 3. سودآوری از سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام‌شده، و میزان موجودی نقدی که درحال‌رشد است و در ادامه و آینده هم در مسیر رشد و پیشرفت قرار دارد.
بهبود بخشیدن به‌سلامت مالی
برای بهبود وضعیت مالی خود، ابتدا باید یک نگاه دقیق و واقع‌بینانه به جایی که در حال حاضر در آن قرار گرفته‌اید داشته باشید. ارزش خالص دارایی خود را محاسبه کنید و بفهمید که در کجا ایستاده‌اید. این شامل صورت‌برداری از هر چیزی که دارید می‌شود، مانند حساب‌های بازنشستگی، وسایل نقلیه، سایر دارایی‌ها و کم‌کردن همه بدهی‌ها است.
بودجه‌بندی
باید یک بودجه برای درآمد و هزینه‌ها تنظیم و ارزیابی کنید. با بودجه خود، فقط برنامه‌ریزی برای مخارج فعلی کافی نیست، بلکه مهم است که نگاه بسیار دقیقی به مخارجی که قبلاً صرف کرده‌اید داشته باشید. آیا بخش‌هایی وجود دارد که بتوانید در هزینه‌های آن کاهش دهید؟ این دقیقاً به این معناست که بفهمیم «نیازها» چیست و «خواسته‌ها» چیست؟ و بتوانیم بین نیازها و خواسته‌ها تفکیک قایل شویم و رجحان نیاز بر خواسته را تشخیص دهیم.
می‌توانید از صفحه گسترده اکسل یا نصب برنامه‌های مالی تلفن همراه برای کمک به تنظیم بودجه شخصی خود استفاده کنید. یا، از روش پاکت استفاده کنید که از شما می‌خواهد برای هر اقلام بودجه، مانند خواربار، پاکت ایجاد کنید و وجه نقد اختصاص داده‌شده را در پاکت مربوطه نگه دارید.
یکی از ارکان اصلی بودجه و حفظ سلامت مالی شما این است که به بودجه‌بندی خود پایبند باشید؛ بدون توجه به اینکه آیا شروع به کسب درآمد بیشتر می‌کنید یا درآمد بیشتری خواهید داشت. خزش در سبک زندگی که شامل خرج کردن پول بیشتر با کسب درآمد بیشتر می‌شود، برای سلامت مالی شما مضر است.
صندوق اضطراری
ایجاد یک صندوق اضطراری می‌تواند سلامت مالی شما را افزایش دهد. منظور از این صندوق، پولی است که برای مواقع اضطراری، مانند تعمیر خودرو یا ازدست‌دادن شغل، پس‌انداز می‌کنید و به‌راحتی در دسترستان است می‌باشد. هدف باید این باشد که برای سه تا شش ماه هزینه‌های زندگی در صندوق اضطراری خود پول داشته باشید.
بدهی
بدهی خود را با یکی از روش‌های بهمن یا گلوله برفی پرداخت کنید. روش بهمنی پیشنهاد می‌کند که تاحد امکان بالاترین بدهی بهره خود را پرداخت کنید و بعد به سراغ بدهی های دیگر بروید. در همین حال، گلوله برفی پیشنهاد می‌کند ابتدا کوچک‌ترین مانده بدهی را پرداخت کنید و سپس به سمت بزرگ‌ترین بدهی بروید. هرکدام از این روش‌های پرداخت بدهی مزایا و معایبی دارند. یکی را انتخاب کنید که برای میزان و بار بدهی شما بهترین عملکرد را دارد.
قوانین و نکاتی برای سلامت مالی
حفظ سلامت مالی همیشه آسان نیست، ما گرفتار مخارج و هزینه‌های سرسام‌آور زندگی می‌شویم. با این‌حال، در اینجا چند مورد از قوانین و نکات سریعی که می‌توانید برای بهبود یا حفظ سلامت مالی خود از آنها پیروی کنید می‌پردازیم:
- پرداخت قبوض را به‌صورت خودکار انجام دهید و هم چنین پس‌انداز خودکار داشته باشید.
- همیشه به دنبال های سرویس رایگان باشید.
- برای هزینه‌های متداول و روزمره از فروشگاه‌های اطراف و مقرون‌به‌صرفه خرید کنید.
- از روش بودجه‌بندی مانند 50/30/20 استفاده کنید که می‌گوید؛ باید 50٪ را برای نیازها، 30٪ را برای خواسته‌ها و 20٪ از درآمد خود را پس‌انداز کنید. این 20 درصد می‌تواند شامل کاهش بدهی باشد اگر بدهی‌های با بهره بالا دارید.
- سعی کنید تنها 40 درصد از درآمد خود را به هزینه مسکن (اجاره یا رهن) اختصاص دهید.
- اغلب سرمایه‌گذاری کنید. یعنی سعی کنید 10-15% درآمد خود را مستقیماً در حساب بازنشستگی قرار دهید.
سلامت مالی کسب‌وکار
سلامت مالی کسب‌وکارها را می‌توان با میزان دوام و تداوم فعالیت شرکت‌ها ارزیابی کرد. به‌عنوان‌مثال، اگر یک شرکت دارای درآمد و پول نقد قابل توجهی در بانک باشد، اما منابع خود را صرف سرمایه‌گذاری‌های جدید در تجهیزات تولید، فضای اداری، استخدام‌های جدید و سایر خدمات تجاری کند، ممکن است در مورد سلامت مالی بلندمدت و بقای شرکت مشکلاتی ایجاد کند. اگر پول بیشتری خرج شود که به ثبات کلی و رشد بالقوه کسب‌وکار شما کمک نکند، می‌تواند منجر به کاهش درآمد و سود دهی شود و در نهایت پرداخت هزینه‌های منظم مانند آب و برق و حقوق کارمندان را دشوار می‌کند. این ممکن است کسب‌وکارها را مجبور کند که حقوق خود را مسدود کرده یا کاهش دهند تا شرکت توانایی ادامه فعالیت داشته باشد.