حق کمیسیون مشاوران املاک، کارمزدی است که مشاوران برای انجام معاملات ملکی دریافت می‌کنند. این مبلغ با توجه به نرخ مصوب اتحادیه مشاوران املاک و براساس معیارهای مشخصی تعیین می‌شوند. در این مقاله حق کمیسیون مشاوران املاک ونحوه محاسبه آن در سال 1402 را بررسی خواهیم کرد.
محاسبه حق کمیسیون مشاوران املاک برای خرید و فروش ملک
تعرفه کمیسیون مشاوران برای تمامی املاک اعم از اداری، تجاری و مسکونی یکسان و معادل 0.5 درصد ارزش معاملاتی یک ملک است. از این مقدار 0.25 درصد سهم خریدار و 0.25 درصد سهم فروشنده خواهد بود.
به یاد داشته باشید که به خرید و فروش ملک مالیات بر ارزش افزوده نیز تعلق می‌گیرد. بنابراین خریدار و فروشنده موظف هستند که 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده را نیز به حساب دولت واریز کنند.
به‌عنوان مثال فرض کنید ملکی به ارزش 1 میلیارد تومان معامله شده است. در این صورت میزان کمیسیون مشاور املاک و مالیات بر ارزش افزوده آن به این شرح محاسبه خواهد شد:
| ارزش ملک فروخته شده ضربدر ۰.۲۵ درصد | تومان ۲,۵۰۰,۰۰۰ =۰.۰۰۲۵ * ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ |
| حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات | تومان ۲۲۵,۰۰۰ = ۰.۰۹ * ۲,۵۰۰,۰۰۰ |
| جمع حق کمیسیون و مالیات | تومان ۲,۷۲۵,۰۰۰ = ۲۲۵,۰۰۰ + ۲,۵۰۰,۰۰۰ |
| سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد به مشاور املاک | تومان ۲,۷۲۵,۰۰۰ |
حق کمیسیون مشاوران املاک برای اجاره ملک
اگر قرار است ملکی را اجاره کنید یا اجاره دهید، لازم است ۰.۲۵ درصد از مبلغی را که برای اجاره ماهیانه تعیین شده است، به‌عنوان حق کمیسیون بپردازید. البته برای محاسبه دقیق این مبلغ، مقداری که به‌عنوان پول پیش نیز در نظر گرفته شده است به اجاره تبدیل می‌شود.
نحوه تبدیل مبلغ رهن خانه به اجاره
برای تبدیل مقدار رهن به اجاره، باید هر 1 میلیون تومان را 30 هزار تومان در نظر بگیرید. در این صورت پول پیش فرضی 50 میلیون تومانی معادل 1.5 میلیون تومان اجاره است. به مبالغ ذکر شده 9 درصد مالیات نیز افزوده می‌شود که طرفین معامله باید آن را پرداخت کنند.
حق کمیسیون مشاوران املاک برای رهن ملک
برای مشخص شدن حق کمیسیون در رهن کامل یک ملک، این مبلغ نخست به اجاره تبدیل شده و 25 درصد آن به‌علاوه 9 درصد مالیات، به‌عنوان کمیسیون توسط مشاور املاک دریافت می‌شود.
مثلاً در صورتی که مبلغ رهن کامل یک ملک ۷۰ میلیون تومان باشد، حق کمیسیون مشاور املاک به شرح زیر محاسبه می‌شود:
| تبدیل رهن به اجاره | تومان ۲,۱۰۰,۰۰۰ = ۳۰,۰۰۰ * ۷۰ |
| مبلغ اجاره ضربدر ۰.۲۵ درصد | تومان ۵۲۵,۰۰۰ = ۰.۲۵ * ۲,۱۰۰,۰۰۰ |
| حق کمیسیون ضربدر ۹ درصد مالیات | تومان ۴۷,۲۵۰ = ۰.۰۹ * ۵۲۵,۰۰۰ |
| جمع حق کمیسیون با مالیات | تومان ۵۷۲,۲۵۰ = ۴۷,۲۵۰ + ۵۲۵,۰۰۰ |
| سهم پرداختی هر یک از طرفین قرارداد | تومان ۵۷۲,۲۵۰ |
کمیسیون مشاوران املاک در قرارداد مشارکت در ساخت و معاوضه ملک
کمیسیون مشاوران املاک در قرارداد مشارکت در ساخت کاملاً توافقی است. این مبلغ معمولاً با توجه به موقعیت جغرافیایی هر ملک، متفاوت است. مبلغ این کمیسیون را نیز معمولاً سازنده می‌پردازد. البته در برخی موارد ممکن است مقدار کمی از این پول را نیز بنا به دلایلی مالک پرداخت کند.
برای معاوضه ملک نیز مبلغ مشخصی از طرف اتحادیه تعیین نشده است. طرفین معامله می‌توانند طبق توافق خود درصدی از ارزش معامله را به مشاور املاک بدهند.
فرمول محاسبه حق کمیسیون املاک در شهرهای مختلف
در اغلب شهرها، ازجمله تهران، حق کمیسیون طبق روالی که در بخش‌های قبلی بیان شد محاسبه و پرداخت می‌شود؛ اما ممکن است که این مبلغ در تعدادی از شهرها متفاوت باشد. البته اختلاف این مبالغ صرفاً به دلیل تعیین مبلغی است که توسط اتحادیه آن شهر مشخص شده است.
به‌عنوان مثال نحوه محاسبه کمیسیون مشاوران املاک در دو شهر اصفهان و مشهد به این ترتیب است:
کمیسیون مشاوران املاک برای خرید و فروش ملک در اصفهان
کمیسیون فروش ملک در اصفهان به این صورت است که تا سقف 500 میلیون تومان 0.5 درصد از ارزش کل ملک به‌عنوان کمیسیون دریافت می‌شود. برای مبالغ مازاد نیز کمیسیون مشاوران به مبلغ 0.25 افزایش می‌یابد.
مقدار کمیسیون خرید و فروش ملک در مشهد
کمیسیون مشاوران املاک در شهر مشهد برای معامله‌های زیر 300 میلیون تومان 0.3 درصد از مبلغ کل معامله است. برای ملک‌هایی که ارزشی بیشتر از 300 میلیون تومان دارند، به ازای مبلغ مازاد 0.2 درصد به‌عنوان حق کمیسیون دریافت می‌شود.
نکتۀ مهم:
لازم است که تمامی این مبالغ را با 9 درصد مالیات جمع کنید.
در صورت فسخ قرارداد باید حق کمیسیون مشاور املاک را بپردازیم؟
بله. البته در صورتی که عامل فسخ قرارداد شخص مشاور املاک نبوده نباشد، وی حق‌الزحمه خود را دریافت می‌کند. این کمیسیون معمولاٌ توسط فردی که قرارداد را فسخ می‌کند پرداخت می‌شود.
تخلف مشاور املاک در گرفتن کمیسیون و راه شکایت از آن‌ها
در صورتی که مشاور املاک تخلف کرده و کمیسیون بیشتر از نرخ مصوب درخواست کند، می‌توانید شکایت خود را به اتحادیه مشاوران املاک کشور ببرید. این اتحادیه ناظر اصلی عملکرد مشاوران املاک است.
برای ثبت شکایات خود می‌توانید با سامانه تلفنی 7334 تماس بگیرید. این سامانه، کشوری است و راه ساده‌ای برای ثبت شکایات شماست.
پس از اتمام معامله و امضا قرارداد توسط طرفین معامله، کمیسیون به‌صورت نقدی به مشاور املاک پرداخت می‌شود.
لازم به ذکر است که مشاور املاک موظف است هزینه دریافتی خود را در قرارداد ذکر کند.
سخن پایانی
در این مقاله با حق کمیسیون مشاوران املاک و چگونگی محاسبه آن در سال 1402 آشنا شدیم. همان‌طور که اشاره شد، ممکن است مبلغ کمیسیون در شهرهای مختلف متفاوت باشد و این موضوع به عرف بازار آن شهر بستگی دارد.
با توجه به نکات ذکرشده می‌توانید معامله‌ای امن در بازار مسکن داشته باشید. در صورت مشاهده هر نوع تخلفی نیز بهتر است به‌سرعت شکایت خود را ثبت کنید تا بتوانید از زیان بیشتر جلوگیری کنید.
معرفی خدمات مشاورین اقتصادی ایرانیان
بزرگترین پلتفرم آنلاین مشاوره اقتصادی در ایران به همراه مشاوره انلاین کسب و کار مجموعه‌ای در زمینه شناسایی ریسک‌های ژئوپلیتیک و مشاوره در مباحث اقتصادی و سرمایه‌گذاری است که ریسک‌ها را ارزیابی و فرصت‌ها را برای سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و صاحبان کسب‌وکارها به وجود می‌آورد.