اصطلاح کالا به کالاهای فیزیکی اطلاق می‌شود که برای ایجاد محصولات پیچیده‌تر استفاده می‌شود. آنها محصولات ضروری هستند که بدون تمایز کیفی در بازار مرتبط فروخته می‌شوند. مدیریت ریسک مرتبط با معاملات کالا را مدیریت ریسک کالا می‌نامند.
کالا را می‌توان در دو بازار جداگانه معامله کرد: بازار نقدی (نقطه‌ای) و بازار آتی. در بازار نقدی، تجارت کالاهای فیزیکی شامل معاملات نقدی است و مبادله کالاها در زمان حال انجام می‌شود. در بازار آتی، معاملات شامل تعهدات آتی برای انجام یا تحویل‌گرفتن در تاریخ آتی به‌جای کالای واقعی است. کالا در بورس کالا معامله می‌شود. پلتفرم‌هایی که به معامله‌گران متعدد اجازه می‌دهد تا کالاها را معامله کنند. بااین‌حال، خطراتی در تجارت کالا وجود دارد که لازم است به آن توجه شود.
ریسک‌های کالا چیست؟
ماهیت بی‌ثبات قیمت‌گذاری کالا، ریسک‌های کالا را به عنصری حیاتی در معاملات کالا تبدیل می‌کند. عرضه و تقاضا باعث نوسانات شدید قیمت می‌شود که می‌تواند بر بازار کالا تأثیر منفی بگذارد. به‌خصوص که این بازارها روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شوند.
انواع ریسک چیست؟
معامله‌گران کالا احتمالاً در معرض هر یک یا ترکیبی از ریسک‌های کالایی زیر قرار دارند:
- ریسک‌های قیمت: این ریسک‌ها درنتیجه حرکت نامطلوب قیمت کالاها به وجود می‌آیند که توسط عوامل کلان اقتصادی تعیین می‌شوند.
- ریسک کمیت: خطرات کمیت به دلیل تغییر دردسترس‌بودن کالاها ایجاد می‌شود.
- ریسک بهای تمام‌شده: ریسک‌های هزینه‌ای نتیجه افزایش هزینه‌های کالاهاست.
- ریسک نظارتی: زمانی که قوانین و مقررات پتانسیل تأثیرگذاری بر قیمت یا دردسترس‌بودن کالاها را داشته باشند، ریسک نظارتی وجود دارد.
کدام بخش‌ها بیشتر در معرض ریسک کالاها هستند؟
درحالی‌که ریسک بخشی از تجارت کالا است، معامله‌گران در بخش‌های زیر از بازارهای کالایی بیشتر در معرض خطرات مرتبط با نوسان قیمت کالا هستند.
بخش معدن و مواد معدنی مانند طلا، فولاد، زغال‌سنگ
بخش کشاورزی مانند گندم، پنبه، شکر
بخش‌های انرژی مانند نفت، گاز، برق
چگونه مدیریت ریسک کنیم؟
معامله کالاها در شرایط نوسانات ناشی از قیمت‌ها، معامله‌گران را در معرض خطرات زیادی قرار می‌دهد. به همین دلیل است که اجرای استراتژی‌های مدیریت ریسک برای کاهش و مدیریت ریسک‌های مرتبط با تجارت در کالاها ضروری است.
بااین‌وجود، سرمایه‌گذاران با یک برنامه مدیریت ریسک مؤثر، می‌توانند از این ریسک‌ها دیدگاه تلفیقی به دست آورند. درک نوسانات بازار و تعیین برنامه‌های کاربردی برای حسابداری پوششی به ایجاد یک کنترل محکم در مورد این ریسک‌های کالا و نحوه مدیریت مؤثر آنها کمک می‌کند.
اساساً، مدیریت ریسک کالا به معنای کاهش عدم‌قطعیت در کنترل عواملی است که می‌توان آنها را کنترل کرد، زیرا پیش‌بینی نتیجه یک رویداد نامطمئن غیرممکن است. بااین‌حال، مدیریت ریسک مؤثر می‌تواند گران تمام شود؛ مانند استفاده از راهکارهای: ایجاد و مدیریت یک تیم مدیریت ریسک، تعیین سطح مواجهه در بازار، و پرداخت حق بیمه برای محصولات. برای مدیریت مؤثر ریسک‌های کالا، داشتن چارچوب مدیریت ریسک مرتبط با افراد مناسب با ابزارهای مناسب، چشم‌انداز روشنی از وضعیت کسب‌وکار و ریسک‌های مرتبط با معامله ارائه می‌دهد.
ابزارهای مدیریت ریسک
مدیریت ریسک کالا کار پیچیده‌ای است که با حجم عظیمی از داده‌ها مواجه است که باید پردازش شوند. عموماً نرم‌افزارهای مدیریت ریسک می‌توانند معاملات را به عوامل خطر قابل‌تنظیم مانند سود و زیان تحقق‌یافته و حساسیت‌ها پردازش کنند. حساسیت‌های دلتا، گاما، تتا، و… نیز با مدل‌های مختلف قابل‌محاسبه هستند.
از جمله ویژگی‌هایی که یک نرم‌افزار مدیریت ریسک دارد:
- توانایی دسته‌بندی ریسک و فرصت‌ها، استراتژی‌ها و اهداف
- شناسایی ریسک‌ها و فرصت‌ها
- تعیین دلایل و پیامدهای ریسک‌ها و فرصت‌ها
- ارزیابی ریسک با روش FMEA با دو رتبه متفاوت شدت و احتمال وقوع
- اقداماتی برای کنترل ریسک و فرصت
- ارزیابی میزان اثربخشی اقدامات مرتبط با کنترل ریسک‌ها و فرصت‌ها
- تهیه گزارش‌های نموداری
مدیریت ریسک کالا برای کاهش ریسک‌هایی که بخشی از تجارت کالا هستند ضروری است. زیرا این خطرات اجتناب‌ناپذیر هستند و بهتر است برای احتمال وقوع آنها آماده‌باشید.
ممکن است متوجه شوید که در حال حاضر منابع قابل‌توجهی را برای مدیریت ریسک خرج می‌کنید. مبلغی که در مقایسه با سطح حفاظتی که برای شما فراهم می‌کند بیش‌ازحد است. در چنین مواردی منطقی است که سطح حفاظت را کاهش داده و منابع را برای مدیریت ریسک‌های دیگر تخصیص دهید.
اطلاعات بیشتری کسب کنید.
تجزیه‌وتحلیل ریسک می‌تواند سطح عدم‌قطعیت موجود در مورد مشکل تصمیم‌گیری را توصیف کند. عدم‌قطعیت اغلب می‌تواند با کسب اطلاعات بیشتر کاهش یابد؛ بنابراین، یک تصمیم‌گیرنده می‌تواند تشخیص دهد که برای تصمیم‌گیری قوی عدم‌اطمینان بیش‌ازحد وجود دارد و باید اطلاعات بیشتری را جمع‌آوری کند.
اجتناب (حذف)
این روش شامل، طرح پروژه، استراتژی سرمایه‌گذاری و غیره است. اجتناب معمولاً برای خطرات با احتمال و نوع تأثیر زیاد استفاده می‌شود. برای مثال:
- به‌جای کالایی که در ابتدا پیش‌بینی‌شده بود، از کالای دیگری برای سرمایه‌گذاری استفاده کنید.
- لغو کامل پروژه
توجه داشته باشید که تغییر برنامه، ممکن است خود حامل شانس بالایی برای ریسک‌های جدید و مهم‌تر باشد.
کاهش (کاهش)
کاهش شامل طیف وسیعی از تکنیک‌ها است که ممکن است باهم برای کاهش احتمال خطر، کاهش تأثیر و یا هر دو مورداستفاده قرار گیرند.
استراتژی‌های کاهش برای سطوحی از ریسک استفاده می‌شود که در آن ریسک باقیمانده از شدت بالایی برخوردار نیست (احتمال و تأثیر بسیار بالا ندارد).
تجزیه‌وتحلیل ابزارهای مالی
از تجزیه‌وتحلیل ابزارهای مالی قابل‌معامله مانند بدهی‌ها (پول‌های قرض گرفته‌شده از بازار)، سهام (صندوق مالکیت)، ترکیبی از این دو و ضمانت‌نامه‌های شرکت با عنوان تحلیل امنیتی یاد می‌شود که گاهی اوقات قراردادهای آتی و مشتقات اعتباری قابل‌معامله را نیز شامل می‌شود. به این نوع تجزیه‌وتحلیل، تجزیه‌وتحلیل بنیادی نیز گفته می‌شود که مطابق با عوامل مختلف تجاری اساسی مانند صورت‌های مالی و تجزیه‌وتحلیل فنی است که بر روند قیمت و حرکت تمرکز دارد.
برنامه‌ریزی اضطراری
شامل طرح‌هایی است که برای بهینه‌سازی واکنش به ریسک‌ها در صورت وقوع ابداع شده‌اند. آنها را می‌توان همراه با استراتژی‌های پذیرش و کاهش استفاده کرد. یک طرح اضطراری باید افرادی را که مسئولیت نظارت بر وقوع خطر را بر عهده می‌گیرند یا محرک‌های ریسک شناسایی شده برای تغییرات در احتمال خطر یا تأثیر احتمالی را شناسایی کند. این طرح باید مشخص کند که چه‌کاری باید انجام شود، چه کسی باید آن را انجام دهد و …
نتیجه گیری مدیریت ریسک
این مقاله توسط مشاور اقتصادی در مرکز مشاوره اقتصادی ایرانیان تهیه و ارائه شده است. برای مشاهده جدیدترین مطالب ما میتوانید به قسمت جدیدترین مقالات ما مراجعه کنید. برای دریافت مشاوره آنلاین نیز میتوانید در قسمت مشاوره آنلاین فرم را پر کرده تا مشاوران ما با شما تماس بگیرند.