اوراق قرضه قابل‌تبدیل یا اوراق بدهی نوعی از اوراق‌قرضه قابل‌معامله هستند که می‌توانند در زمان سررسید یا قبل از سررسید آن به‌صورت وام با بهره معین معامله شوند. در واقع اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل می‌توانند به دارندگان خود در فواصل زمانی معین حق پرداخت بهره بدهد. و معمولاً با فرض اینکه قبلاً به سهام تبدیل نشده‌اند، پس از سررسید، باارزش اسمی (قیمت اصلی) بازخرید شوند.
به‌عبارت‌دیگر، دارنده اوراق قرضه قابل‌تبدیل می‌تواند تصمیم بگیرد که آن را به تعداد از پیش تعیین شده سهام تبدیل کند. یا ارزش اسمی آن را پس از سررسید به آنها بازگرداند. در ضمن شایان‌ذکر است که مبلغ اسمی اوراق‌قرضه و نیز ارزش قطعات اوراق‌قرضه باید مساوی باشد. از نظر فنی، اوراق قرضه قابل‌تبدیل تا زمانی که به سهام تبدیل نشوند، ابزار بدهی محسوب می‌شوند. اوراق‌قرضه با اینکه مانند بدهی عمل می‌کنند، اما می‌توانند به سهام تبدیل شوند.
نسبت تبدیل اوراق قرضه چیست؟
نسبت تبدیل اوراق قرضه قابل‌تبدیل مشخص می‌کند که با چه تعداد سهم از سهام عادی می‌توان آن را بازخرید کرد. هر چه این نسبت بیشتر باشد، ارزش سهام بیشتر است. نسبت تبدیل اوراق قرضه قابل‌تبدیل در قرارداد آن (سند قانونی الزامی که شرایط، قوانین و مقررات اوراق‌قرضه را تشریح می‌کند) و در هنگام انتشار مشخص می‌شود.
قیمت تبدیل چیست؟
قیمت تبدیل اوراق قرضه قابل‌تبدیل، ارزش اسمی اوراق تقسیم بر نسبت تبدیل آن است. همچنین حداقل قیمتی است که سهام شرکت پایه باید به آن برسد تا اوراق‌قرضه واجد شرایط تبدیل به سهام شود.
به‌عنوان‌مثال، اگر یک اوراق قرضه قابل‌تبدیل دارای نسبت تبدیل 5:1 و ارزش اسمی 500 دلار باشد، قیمت تبدیل آن 100 دلار خواهد بود. اگر سهام شرکت صادرکننده به این قیمت برسد، دارنده اوراق می‌تواند اوراق‌قرضه خود را برای سهام بازخرید کند.
مزایای اوراق قرضه قابل‌تبدیل برای سرمایه‌گذاران چیست؟
اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل می‌تواند برای سرمایه‌گذاران سودمند باشد. زیرا آنها امنیت و ثباتی را که با اوراق‌قرضه سنتی به شکل پرداخت‌های با درآمد ثابت و در نهایت بازگشت اصل به وجود می‌آید، نیز ارائه می‌دهند.
بااین‌حال، خلاف اوراق‌قرضه سنتی، اگر شرکت زیربنایی عملکرد خوبی داشته باشد و قیمت سهام آن به سطحی برسد که تبدیل را از پرداخت‌های اصل و بهره باقی‌مانده اوراق ارزشمندتر کند، می‌توان آنها را با سهام مبادله کرد. به‌عبارت‌دیگر، اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل امنیت اوراق‌قرضه اما پتانسیل صعودی سهام را برای دارندگان خود فراهم می‌کند.
چرا شرکت‌ها اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل صادر می‌کنند؟
شرکت‌ها اغلب نیاز به افزایش سرمایه دارند و وقتی این کار را انجام می‌دهند دو گزینه دارند: می‌توانند سهام جدید (سهام) ایجاد و بفروشند یا می‌توانند از سرمایه‌گذاران یا بانک وام بگیرند.
با انتشار اوراق‌قرضه شرکتی، یک شرکت پولی را از سرمایه‌گذاران قرض می‌گیرد که باید بعداً با بهره آن را پس دهد. از سوی دیگر، با انتشار سهام، یک شرکت می‌تواند بدون پرداخت بدهی، پول جمع‌آوری کند (اگرچه ایجاد سهام هزینه دارد). اما ایجاد سهام جدید ارزش مالکیت تمام سهام موجود خود را کاهش می‌دهد. که برای سرمایه‌گذاران عالی به نظر نمی‌رسد و می‌تواند منجر به کاهش قیمت سهام شود.
هر دوی این گزینه‌ها دارای مزایا و معایبی هستند، اما اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل نوعی حد وسط را ارائه می‌دهند. ازآنجایی‌که اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل دارای گزینه بازخرید برای سهام هستند. سرمایه‌گذاران مایل‌اند نرخ بهره کمتری را برای پول قرض داده شده خود بپذیرند. به‌عبارت‌دیگر، اگر یک شرکت دو اوراق‌قرضه یکسان، یکی قابل‌تبدیل و دیگری سنتی منتشر کند، می‌تواند نرخ بهره کمتری را برای اوراق قابل‌تبدیل بپردازد. به این معنی که در مجموع برای پول قرض گرفته شده کمتر می‌پردازد.
انواع اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل
چندین “نوع” غیررسمی اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل وجود دارد که ویژگی‌های آنها به‌تفصیل در زیر آمده است. بخش‌های بالا عمدتاً اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل “وانیلی” را توصیف می‌کنند که رایج‌ترین آنها هستند.
اوراق‌قرضه وانیلی
اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل وانیلی ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع اوراق‌قرضه هستند. آنها ممکن است بهره بپردازند یا نپردازند و اگر سهام شرکت پایه به قیمت تبدیل برسد، دارنده آنها می‌تواند آنها را با نرخ تبدیل مشخص شده در سررسید یا قبل از سررسید آنها را با سهام مبادله کند. پس از تبدیل اوراق‌قرضه به سهام، پرداخت بهره متوقف می‌شود و دیگر نیازی نیست که اصل اوراق به دارنده اوراق‌قرضه قبلی بازپرداخت شود.
اوراق‌قرضه اجباری
خلاف اوراق قابل‌تبدیل وانیلی، اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل اجباری باید برای سهام بازخرید شود. آنها بدون توجه به قیمت سهام شرکت پایه، به طور خودکار و در تاریخ معینی تبدیل می‌شوند.
اوراق‌قرضه معکوس
مانند اوراق قابل‌تبدیل وانیلی، اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل معکوس می‌تواند هم به سهام تبدیل شود و هم خیر. اما در این مورد، تصمیم توسط ناشر اوراق‌قرضه گرفته می‌شود نه دارنده اوراق. به‌عبارت‌دیگر، در سررسید اوراق قابل‌تبدیل معکوس، شرکت ناشر این اختیار را دارد که یا اصل سرمایه دارنده اوراق را بازپرداخت کند یا تعداد سهام تعیین شده توسط نرخ تبدیل اوراق را به آنها ارائه دهد. در ادامه به برخی از رایج‌ترین سؤالاتی که سرمایه‌گذاران در مورد اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل دارند، پاسخ داده شده است.
چه نوع شرکت‌هایی اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل را ارائه می‌دهند؟
اوراق بدهی در دو بازار اصلی اوراق بهادار و فرابورس منتشر می‌شوند و اغلب توسط شرکت‌هایی صادر می‌شود که دارای رتبه اعتباری کمتر از ایده‌آل هستند؛ اما پتانسیل رشد بالایی دارند. این شرکت‌ها اغلب شامل استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های جوان‌تر با پتانسیل رشد بالا هستند.
این اوراق توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر شده و در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تعویض می‌شود.
تبدیل اجباری چیست؟
برخی از اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل مشمول تبدیل اجباری هستند، به این معنی که شرکت صادرکننده می‌تواند اوراق را به سهام تبدیل کرده و پرداخت سود را به صلاحدید خود متوقف کند. تبدیل اجباری معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت سهام شرکت پایه به قیمت تبدیل اوراق‌قرضه نزدیک شود.
تبدیل اجباری به طور معمول برای دارندگان اوراق سودمند نیست. گرچه اگر ارزش سهام شرکت پایه همچنان افزایش یابد و در نهایت از اصل ارزش اوراق‌قرضه دارنده فراتر رود، می‌تواند سودمند باشد. اگر اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل، نوعی اوراق‌قرضه تبدیل اجباری باشد، این موضوع باید در سند آن مشخص شود. اکثر سرمایه‌گذاران اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل ترجیح می‌دهند از خرید اوراق‌قرضه با این ویژگی اجتناب کنند.
حق بیمه تبدیل چیست؟
مقداری که قیمت اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل از ارزش فعلی سهامی که می‌توان به آن تبدیل کرد بیشتر شود، به‌عنوان حق بیمه تبدیل آن شناخته می‌شود.
برابری اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل چیست؟
برابری اوراق قابل‌تبدیل زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل برابر باارزش فعلی سهامی باشد که می‌توان اوراق‌قرضه را با آن جابه‌جا کرد.
آیا اوراق‌قرضه شرکتی قابل‌وصول هستند؟
بسیاری از اوراق‌قرضه شرکتی قابل‌فراخوان هستند به این معنی که شرکت صادرکننده می‌تواند اوراق‌قرضه را قبل از سررسید آن بازخرید کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، صادرکننده اصل اوراق‌قرضه را پس می‌دهد و پرداخت بهره متوقف می‌شود.
صندوق‌های اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل چیست؟
صندوق‌های اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل، صندوق‌های ETF یا صندوق‌های مشترکی هستند که بر سرمایه‌گذاری در اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل تمرکز دارند.
سخن آخر
اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل اوراقی هستند که توسط شرکت‌ها منتشر می‌شوند. و می‌توانند به صلاحدید دارنده اوراق به سهام شرکت صادرکننده تبدیل شوند. اوراق‌قرضه قابل‌تبدیل معمولاً بازدهی بالاتری نسبت به سهام عادی دارند، اما بازدهی کمتری نسبت به اوراق‌قرضه مستقیم شرکتی دارند. همچنین همانند اوراق‌قرضه شرکتی معمولی، اوراق قابل‌تبدیل به سرمایه‌گذاران بهره پرداخت می‌کنند. اما خلاف اوراق‌قرضه، اگر سهام شرکت عملکرد خوبی داشته باشد، پتانسیل افزایش قیمت را نیز دارند.